Iklan Basa Jawa

PENG-PENG

Bakul          : Peng-peng.. Peng-peng.. ayo dituku.. murah lan enak..

Anak           : tukuu paakk! Mak nyuwun dhuwit nggo tumbas jajan

Mamake      : mashaAllah, jajan apa maning? Mamake lagi ora dhuwit.

Bakul          : Pripun dek, siyos tumbas napa boten?

Mamake      : Ora Pak, ngapunten nggih.

Bakul         : nggih bu

Anak          : alah mamake kepriwe si, nyong kepengin banget jajan peng-peng.  Ya Allah duwe biyung ko pelite kaya kie

Mamake      : geh angger ngomong di bener, aja jajan sembarangan si ngapa.

Banjur ramane teka nggawa jajan peng-peng

Ramane      : Assalamualaikum

Anak          : Waalaikumsalam pak, bapak saking pundi?

Ramane     : Kie bar mancing trus mampir warung tuku jajan produk anyar. Jenenge peng-peng

Anak          : Makkkk, kie ramane be dhahar peng-peng. Nyong ya juga kepengin

Mamake      : Lah kepriwe si ramane malah ngajari sing ora bener

Ramane     : Kieh rungokna disit ya pada. Peng-peng kue udu jajan sembarangan, nanging jajan sing digawe saka bahan pilihan lan berkualitas terutama coklate sing enake pol.Dadi ora mung enak, nanging nduweni gizi sing akeh. Isine uga ora cilik, teyeng nggo ngganjel weteng pas lagi kencot. Lah regane kepriwe? Murahe pol jelase, tuku 5000 be wis teyeng tuku 5.

Mamake      : Ohalah, jebule kaya kuee, lah kuudune mau tuku ya.

Anak           : Iya mak, kue mbok temenan udu jajan sembarangan

Mamake      : Yawis nganah siki ko tak wei dhuwit nggo tuku jajane ya, sisan tuku nggo sangu sekolah ngesuk

Anake         : Ya mak maturnuwun

Yuh pada tuku Peng-peng jajan enak lan bergizi sing digawe saka bahan pilihan lan berkualitas, teyeng nggo ngganjel weteng sing kencot. Regane murah, cocok nggo bocah sekolah. Ana neng toko-toko seluruh Indonesia.

TUGAS PORTOFOLIO

NGANALISIS STRUKTUR TEKS NOVEL

 

 

 

Disusun oleh :

Kelompok 1

Kelas XI MIPA 6

SMA NEGERI 1 PURBALINGGA

TAHUN PELAJARAN 2015/2016

Anggota Kelompok    :

1.      Alifah Kanza W                (02)

2.      Arfian Ramadhan             (04)

3.      Citraningrum Putri K        (08)

4.      Fariz Rakhman H              (10)

5.      Frida Prasetyo U               (13)

6.      Hilda Carolina                   (16)

7.      Imam Arifin                      (18)

8.      Laras Ayu Respati            (22)

9.      M. Yosoef Gagah             (25)

10.  Rival Oktavian H              (29)

11.  Salsabila Felda M              (30)

12.  Widyananda Dyah W       (34)

A.    Judul Novel               : Minangka Tamba Kangen Maring Biyung

B.     Unsur Intrinsik         :

1.      Tema                   

Kabudayan Jawi

2.      Tokoh/ paraga    

-   Eyang Secamenggala

-   Rasus

-   Darsun

-   Warta

-   Srinthil

-   Sakarya

-   Kartareja

-   Sakum

-   Nini Kertareja

-   Santayib

-   Bojone Santayib

-   Nini Sakarya

3.      Watak                  

-   Eyang Secamenggala       : mbrandhal, ora becik

Bukti                                :

Bukti Eyang Secamenggala nduweni watak sing mbrandhal lan ora becik iku ana neng kalimat “Eyang Secamenggala milih panggonan sepi nggo nutugna lakone sing mbrandhal.” lan kalimat “... Eyang Secamenggala gemiyen wektu uripe dadi satrune masyarakat.”

-   Rasus                                : ora sabaran, sugih akal

Bukti                                :

Bukti Rasus nduweni watak sing ora sabaran lan sugih akale iku ana neng kalimat “Wis, wis. Ko kabeh pancen tolol,” ujare Rasus sing wis ora sabar. Lan kalimat “Ayuh padha deuyuhi baen bareng-bareng bedhogole. Angger ora teyeng baen, ya pancen bajingan temenan,”

-   Srinthil                             : esih polos, ora teyeng meneng

Bukti                                :

Bukti Srinthil nduweni watak sing esih polos lan oar teyeng meneng yaiku ana neng kalimat “Ndeyan Srinthil dhewek urung paham tegese onen-onen parikan kuwe.” Lan kalimat “Ketone Srinthil kayong ora kesel. Malah Srinthil njaluk setengah meksa maring bocah telu...”

-   Sakarya                            : sayang maring putune, wicaksana

Bukti                                :

Bukti Sakarya nduweni watak sing sayang maring putune lan wicaksana yaiku ana neng kalimat “ Sakarya sing dadi kamituwa neng pedhukuhan mencil kuwe, esih ngemut-emut polahe putune mau sore. Meneng-meneng Sakarya nggatekna polahe Srinthil nalikane bocah kuwe ngibing neng ngisor wit nangka”

-   Santayib                           : Ngeyel, ora gampang percaya, cugetan

Bukti                                :

Bukti Santayib nduweni watak sing ngeyel, ora gampang percaya, lan cugetan iku ana ing kalimat “Santayib tetep meneng. Ning dhadhane keton munggah-medhun. Perang anatarane nepsu karo ati sucine selot udreg.” Lan ing kalimat “Ora! Bongkreke inyong mokal ana racune. Banahe baen bungkil sing garing. Ora kecampuran apa-apa. Bapane, rika aja aseng wong padha ngarani sing ora-ora maring anake rika dhewek.”

4.      Alur / plot

Alur sing digunakake ing novel iki yaiku alur mundur. Amarga, wonten bab niki nyritakaken kedadean saiki lan diterusaken kedadean nalika sewelas tahun kepungkur pas Srinthil esih bayi. 

5.      Latar / Setting

a.       Papan / panggonan

-          Dukuh Paruk

-          Pinggir pedhukuhan

-          Ngisor wit nangka

-          Umaeh Santayib

b.      Swasana / kahanan

-          Seneng nalika wong-wong padha ngerti yeng ronggeng sing wis welasan taun ora ana siki wis ana maning. Yaiku Srinthil sing dadi ronggeng.

-          Nelangsa nalika wong-wong padha mati amarga keracunan bongkrek gaweane Santayib, bapake Srinthil.

c.       Wektu

-          Mangsa Ketiga

-          Jam rolas wengi

-          Taun 1946

-          Bar sandhekala

-          Wayah sore

6.      Basa

a.       Majas

Novel iki ora migunakake majas kanggo nyampekna isine.

b.      Tingkatan Basa

Basa sing dienggo ing novel iki yaiku Basa Jawa Banyumasan sing keton banget ngapake.

7.      Pamawas

Pamawas sing digunakake ing novel iki yaiku pengarang dadi wong ketelu sing dadi pengamat kedadean ing Dhukuh Paruk.

8.      Pepeling

-          Aja isin karo budhaya asli Banyumasan. Dhewek generasi sing esih enom kudu nguri-uri kabudayan jawa khususe sing ana neng Banyumas ben ora ilang kehapus neng jaman.

-          Kudu ngati-ati yen migunakake barang. Aja nganti dhewek ora ngerti yen barang sing deenggo kuwe ngandung racun lan teyeng ngundang pati.

C.     Unsur Ekstrinsik         :

1.      Nilai Sosial

“Jan, jangan bongkrek decampuri kecambah nggo lawuh sega pari bengawan, depangan anget-anget. Apa inyong olih melu madhang neng umahe ko?” guyonane bojone Santayib.

“Mesti olih. Ayuh.”

Nilai sosial sing kinandhut ing penggalan crita mau yaiku tangga teparo padha akrab lan nduweni rasa kekeluargaan.

2.      Nilai Moral

“Santayib, ko kuwe pancen asu! Deleng, bokor kiye biru merga ana racune. Asu buntung! Ko mateni kabeh wong. Ko pancen aaasssu...”

Nilai moral sing kinandhut ing penggalan crita mau yaiku moral sing ala amarga kebiasaaan wong Dhukuh Paruk saru gole ngomong.

3.      Nilai Agama

“Ora bisa! Sapa sing ngerti kedadean kiye pancen pageblug. Sapa sing ngerti kedadean kiye merga tulahe Eyang Secamenggala sing suwe ora disajeni. Sapa sing ngerti!”

Nilai agama sing kinandhut ing penggalan crita mau yaiku esih percaya karo hal-hal sing ghaib contone yaiku esih percaya maring arwahe Eyang Secamenggala

4.      Nilai Politik

Ora ana nilai politik sing kinandhut ing novel iki

5.      Nilai Ekonomi

Panganan apa baen derasakna enak merga bocah Dhukuh Paruk jane ora tau wareg temenanan.

Nilai ekonomi sing kinandhut ing penggalan crita mau yaiku wong-wong Dhukuh Paruk esih padha miskin, nggo mangan sedina-dinane ya mung karo gaplek lan bongkrek.

6.      Nilai Budhaya

Srapat rai kenes-lenjeh sing dadi ciri-wancine ronggeng temenan, Srinthil ya teyeng nirokna. Igel gulune, prilikan matene, malah carane Srinthil ngorag pundhak teyeng gawe wong lanang dadi kapitentengan. Prawan kencur kaya Srinthil wis teyeng niru polahe ronggeng sing wis dadi.

Nilai Budhaya sing kinandhut jroning penggalan crita mau yaiku bocah cilik sing wis teyeng ngibing banyumasan kaya ronggeng temenan.

7.      Nilai Pendidikan

Kurang kawruh pancen wis dadi ciri-wancine wong Dhukuh Paruk. Ning saora-orane wong Dhukuh Paruk teyeng mikir nggoleti sebab anane pageblug sing gawe geger neng dina kuwe.

Nilai moral sing kinandhut jroning penggalan crita ing dhuwur yaiku wong-wong sih esih kurang banget kawruhe amarga jarang ana wong sing sekolah.

D.    Sinopsis                      :

         Srinthil kuwe sawijining bocah kang ayu pisan neng Dukuh Paruk. Dhewekw putune Sakarya, bapake Srinthil arane Santayib. Nalika Srinthil esih 5 wulan, wong Dukuh Paruk keracunan bongkrek sing digawe Santayib. Akeh sing padha mati, ora kejaba bapak lan ibune Srinthil. Wiwit kue Srinthil urip karo Sakarya lan nini Sakarya. Srinthil nduweni batir jenenge Rasus, Warta, lan Darsun. Bocah 3 kue sing biasa ngiringi Srinthil ngibing neng ngisor wit nangka.

         Sawijining dina, Sakarya nggatekna polahe Srinthil nalika lagi ngibing neng ngisor wit nangka. Sakarya ngandel pisan, Srinthil wis kepanjingan indhang ronggeng. Sakarya banjur nemoni Kertareja, dukun ronggeng neng Dhukuh Paruk. Sakarya crita sing gawe bombong ati, Dhukuh Paruk pancen wis welasan taun langka ronggenge. Dhukuh Paruk tembe pepek genep angger neng kana ana kramate Eyang Secamenggala, ana omongan saru, detambah ana ronggeng karo calunge sisan. Adate wong Dhukuh Paruk calon ronggeng kudu dipasrahna banjur dadi anak akon-akone bapa-biyung dhukun, mula Srinthil dipasrahna maring Kartareja.

         Neng umur sewelas, Srinthil dadi delengan wong akeh sing ngalem maring ayune Srinthil. Neng nini Kertareja, Srinthil dirapalna mantra pengasih neng mbun-mbune. Alis lan lambene uga dipasangi susuk emas mula Srinthil keton lewih ayu. Diiringi Sakum, wong picek nin udhag pisan gole nabuh calung, Srinthil ngibing neng ngarepe wong Dhukuh Paruk. Srinthil dadi emut-emutane kabeh wong Dhukuh Paruk, ning Srinthil ya merekna wong-wong dadi padha kemutan babagan bongkrek sing merekna akeh bocah Dhukuh Paruk kelangan, bapa-biyung lan sedulure.